Innheimta gjalds vegan notkunar á CPAPöndunarvélum

 

 

Frá 2004 hefur verið innheimt gjald fyrir notkun á CPAP-öndunarvélum, og er það gert með tilvísun í  REGLUGERР Nr 972  12 desember 2003.

Innheimta er gjald vegan fylgihluta og þjónustu, sem er Kr 250,oo pr mánuð fyrir örirkja en Kr.1.500,oo pr mánuð fyrir aðra (Kr.18.000,oo pr ár).

  Vífill, félag einstaklinga með kæfisvefn og aðrar svefnháðar öndunartruflanir, hefur barist gegn þessari innheimtu og telur að hún standist ekki samkvæmt lögum og reglugerðum sem við eiga. 

 

Ekki hefur félaginu orðið ágengt við að fá þessari innheimtu hætt, en félagið treysti sér ekki fjárhagslega til að fara í mál vegan þessa eða kosta málarekstur annarra vegan málsins.  

Samkvæmt   REGLUGERР Nr 972  12 desember 2003   þá er tiltekið gjald fyrir  skiptanlega fylgihluti og rekstrarvörur fyrir CPAP-öndunarvéla ásamt þjónustu  biggt á óskilgreindum mánaðarlegum meðalkostnaði. 

 

Landspítali LSH  sendir okkur svo rukkun og er þá að innheimta  komugjöld á LSH. 

 

Jón Egilsson hdl., hefur fyrir hönd   LHS stefnt nokkrum notendum CPAP-öndunarvéla vegan meintrar vangoldinnar leigu fyrir öndunarvélarnar. 

 

Þetta er einkennilegt misræmi á milli þessarra þriggja aðila,  og alltaf fjarlægist þetta reglugerðina. 

Komin er úrskurður í fyrsta dómsmálinu, en þar var fallist á frávísunarkröfu stefnda.

Hér er um að ræða dómsmálið:  Landspítali gegn Gunnari Svavarssyni  í héraðsdómsmálinu nr. E-2642/2007:Stefnt vegan meintrar vangoldinnar leigu fyrir CPAP-öndunarvélar.Málið var rekið fyrir héraðsdómi Reykjaness í Hafnarfyrði. 

Niðurstaðan var sú að málinu var vísað frá dómi vegan vanreifunnar. 

Frávísunin felur ekki í sér neinn dóm um það hvort reglugerðin um innheimtuna sé í samræmi við lög,   ekki heldur hvort með innheimtunni sé verið að mismuna sjúklingahópum,  ekki heldur hvort lögmætt hafi verið að innheimta frá 1.Jan þó svo að reglugerðin hafi ekki verið kynnt notendum fyrr en 14. Mai.  Né neitt annað það sem Vífill hefur verið að reina að fá úrskurð um. 

 

Annað dómsmál er í farvatninu.   

Jón Egilsson hdl. hefur stefnt mér (Frímann Sigurnýasson) vegan meintrar vangoldinnar leigu á CPAP-öndunarvél.Ég var veikur þegar taka átti málið fyrir í Héraðsdómi Reykjavíkur (HR) 8.Apríl síðastliðinn, en ég sendi veikindavottorð til HR.    Því hefði átt að fresta málinu.Vottorðið glataðist í HR og þess vegna var stefnan ranglega árituð, og síðar gert lögtak hjá mér,  þrátt fyrir rökstudd mótmæli mín. 

 

Ég er búin að sækja um endurupptöku málsins , hjá HR, þar að ég var veikur, og telst því hafa LÖGMÆT FORFÖLL.     Málið verður því væntanlega endurupptekið og aftur tekið fyrir í HR.  Ég mun ekki fara fram á frávísun heldur mun  ég fara fram á að ég verði sýknaður og  að fá innheimtuákvæði    reglugerðar  Nr 972  12 desember 2003    dæmd ólögleg og alla innheimtu samkvæmt þeim dæmda ólöglega. 

 

Verði reglugerðarbreytingin 12 desember 2003 dæmd ólögmæt gæti það þítt að allir þeir sem hafi greitt leigu fyrir CPAP-öndunarvélar ættu rétt á að fá allt sitt endurgreitt. 

 

Ég tel að niðurstaðan í máli Gunnars létti mér þá baráttu. 

 

Fyrir okkur þá er þetta ekki spurning um þessa peningaupphæð heldur um það prinsip hvort gjaldtakan er réttmæt og sanngjörn.    Því er þetta ákveðið prófmál fyrir stórann sjúklingahóp. 

 

Þetta er ekki eins einfalt mál og ætla mætti.    Fram til 2004 var ekki tekið gjald fyrir afnot af CPAP-öndunarvélum eða fylgihlutum þeirra..     Við sem fengum tækin fyrir þann tíma teljum mörg að við höfum haft munnlegt samkomulag/samning um gjaldfrjáls afnot af tækjunum.  Sá munnlegi samningur var við Lungnadeild LHS Vífilstöðum/Fossvogi fyrir hönd Tryggingastofnunar Ríkisins (TR). Við teljum líka að þeim samningum hafi ekki ennþá verið sagt upp né aðrir samningar gerðir síðan. 

 

Innheimta gjalds vegan þjónustu á CPAP-öndunarvélum og fyrir fylgihluti við vélarnar er gerð það með tilvísun í  REGLUGERР Nr 972  12 desember 2003. 

 

Allt byggist þetta svo á  Lögum um almannatryggingar nr100 frá 11 maí 2007.

  V. KAFLI    Sjúkratryggingar.    A. Almenn ákvæði.

37. gr.

     Sjúkratryggður er sá sem hefur verið búsettur á Íslandi, sbr. II. kafla, a.m.k. síðustu sex mánuðina áður en bóta skv. 1. mgr. 48. gr. er óskað úr sjúkratryggingum, sbr. 3. mgr., nema annað leiði af milliríkjasamningum. Heimilt er að greiða nauðsynlega þjónustu í skyndilegum sjúkdómstilfellum fyrir þá sem flutt hafa búsetu sína til Íslands þótt sex mánaða búsetuskilyrðinu sé ekki fullnægt.
     Börn yngri en 18 ára eru sjúkratryggð með foreldrum sínum. Sama á við um stjúpbörn og fósturbörn.
     Sjúkratrygging samkvæmt lögum þessum tekur til heilbrigðisþjónustu, sbr. lög um heilbrigðisþjónustu, sem ákveðið hefur verið með lögum, reglugerðum eða samningum að veita á kostnað ríkisins eða með greiðsluþátttöku ríkisins.
     Heimilt er að setja reglugerð um nánari framkvæmd greinarinnar.

 B. Bætur.

38. gr.

     Sjúkratrygging, sbr. 3. mgr. 37. gr., tekur til eftirfarandi styrkja: a. Styrks til að afla hjálpartækja og bifreiða sem nauðsynlegar eru vegna þess að líkamsstarfsemi er hömluð eða vantar líkamshluta.  

Það telst hömluð líkamsstarfsemi að vera með kæfisvefn

Þessi klausa er ástæða þess að við eigum rétt á styrk til að afla CPAP öndunarvélarnar og fylgihluta fyrir okkur sem þurfum þeirra með vegna kæfisvefns og annarra svefnháðra öndunartruflana 

   

Þeir sem fá styrki til bílakaupa,  eiga svo bílana.    Það hefur aldrei verið deilt um það.  Í 38.gr er talað um styrk til öflunar hjálpartækja og bifreiða,  og því væri rökrétt að halda að sama gilti um hjálpartækin og bílinn.    

 

Eins og sjá má í 37. gr.laganna er heimilt að setja reglugerð um framkvæmt greinarinnar.   Það sem að okkur snýr eru REGLUGERР Nr 972  12 desember 2003,   sem er breyting á fylgiskjali við   reglugerð nr. 460/16 júní 2003 um styrki Tryggingastofnunar ríkisins (TR) vegna hjálpartækja.  

Innheimta gjalds fyrir afnot af CPAP-öndunarvélum eða fylgihlutum þeirra  er gerð  með tilvísun í  REGLUGERР Nr 972  12 desember 2003,  en það segir beinlínis í 1. gr reglugerðarinnar að CPAP öndunarvélarnar séu greiddar að fullu af TR.   Því er lagalega ekki tekin leiga fyrir afnot af CPAP öndunarvélunum.

Okkur er hinsvegar ætlað að greiða fast gjald fyrir skiptanlega fylgihluti og rekstrarvörur fyrir vélarnar ásamt þjónustu.  Óháð þeirri þjónustu sem við fáum.     

Ákvæði um þessa gjaldtöku er ekki í reglugerðinni sjálfri heldur í fylgiskjali með reglugerðinni.

Í fylgiskjalinu er hjálpartækjunum raðað eftir flokkunarkerfi hjálpartækja EN ISO9999:2002. og það er ekki í samræmi við fyrirmæli reglugerðarinnar sjálfrar að setja ákvæði um gjaldtöku inn í fylgiskjalið og ákvæðið stenst ekki fyrirmæli reglugerðarinnar um hvernig eigi að veita styrki til kaupa á hjálpartækjum (CPAP-öndunarvélum) .  Þar er talað um styrki til að kaupa tækin.   Styrkirnir geti verið með tvennum hætti,    sem hlutfall af verði hjálpartækis   og   sem ákveðin fjárhæð til kaupa á tækinu.

  

Kíkjum nánar á  ATRIÐI ÚR      REGLUGERР  Nr 460       16 júní 2003  sem er meginreglugerðin í þessu máli. Þar segir m.a. í 4. gr.

  

4. gr.      Hjálpartæki frá Tryggingastofnun ríkisins.

Styrkir frá Tryggingastofnun ríkisins eru eingöngu veittir   til kaupa   á þeim hjálpartækjum sem tilgreind eru í fylgiskjali með reglugerð þessari enda sé réttur fyrir hendi skv. 3. gr.  Í fylgiskjalinu er hjálpartækjunum raðað eftir flokkunarkerfi hjálpartækja EN ISO9999:2002. 

Getur styrkur Tryggingastofnunar ríkisins ýmist verið greiddur sem

ákveðið hlutfall af verði hjálpartækis og/eða

ákveðin fjárhæð til kaupa á hjálpartæki.

----     -----     -----     -----     -----      -----      ------      ------      ------      ------

 Skal stofnunin sjá um endurnýtingu þeirra hjálpartækja sem við á.

Jafnframt skal stofnunin annast uppsetningu, breytingar, sérsmíði og aðstoð við aðlögun hjálpartækja fyrir notendur    eða sjá um að aðrir aðilar annist þessa þjónustu.  Tryggingastofnun ríkisins skal annast nauðsynlegt viðhald og viðgerðir á hjálpartækjum í eigu stofnunarinnar eftir að ábyrgð seljenda er útrunnin.  

9. gr.      Skilaskylda.

Að notkun lokinni ber að skila hjálpartækjum sem hægt er að endurnýta. 

Tækin eru í eigu stofnunarinnar og ber að fara vel með þau. 

Hér eru tækin allt í einu orðin eign TR, en í 4.gr. var talað um styrk til sjúklinganna til kaupa á hjálpartækjum.  Þetta finnst mér vera ótrúlegar mótsagnir í reglugerðinni og algerlega á skjön við lögin sem tala um styrk til að afla hjálpartækja.....og bíla.

  Varðandi CPAP öndunarvélarnar er   tilgreint í    Fylgiskjali reglugerðarinnar um  Hjálpartæki frá Tryggingastofnun ríkisins. ,   

“Skiptanlegir fylgihlutir og rekstrarvörur fyrir vélarnar ásamt þjónustu er einnig greidd að fullu nema fyrir notendur CPAP-öndunarvéla, en þar er kostnaður greiddur fyrir lífeyrisþega og börn/unglinga umfram kr. 250 af mánaðarlegum meðalkostnaði og fyrir aðra umfram kr. 1.500.”

  Þessar reglur ( í fylgiskjali reglugerðarinnar) eru ekki í samræmi við fyrirmæli 4.gr. reglugerðarinnar, eins og fyrr segir.

      “Getur styrkur Tryggingastofnunar ríkisins ýmist verið greiddur sem   ákveðið hlutfall af verði hjálpartækis   og/eða    ákveðin fjárhæð til kaupa á hjálpartæki.

  Ég get ekki séð að þjónustugjald,   óháð fenginni þjónustu,  geti samrýmst lögum um Almannatryggingar, né ofangreinda reglugerðarákvæðinu ,  og það sé svona framsett  SKATTUR  en ekki þjónustugjald .Skatta skal einungis setja með lögum en ekki í fylgiskjali reglugerðar um styrki Tryggingastofnunar ríkisins (TR) vegna hjálpartækja.  

Þjónustugjald á að taka mið af þeirri þjónustu sem veitt er og greiðist því aðeins að þjónustan se innt af hendi.

  Í reglugerðinni er sett sú skylda á TR að hún annist viðhald hjálpartækjanna. 

“Tryggingastofnun ríkisins skal annast nauðsynlegt viðhald og viðgerðir á hjálpartækjum í eigu stofnunarinnar eftir að ábyrgð seljenda er útrunnin”.   (sjá ofar í 4.grein)

  Því til viðbótar finnst mér það mjög einkennileg siðfræði að skylda notendur hjálpartækja til að kaupa hjálpartækin , að hluta, á móti TR, en tækin verði þó alfarið eign TR.

Með því er í raun verið að setja kvöð á notendur hjálpartækja um að þeir styrki TR til tækjakaupa úr því að TR verður eigandi tækjanna.

Þetta er þveröfugt við tilgang laga um almannatryggingar og reglugerðanna sem ég hef vitnað til hér að ofan.

   

Lög um almannatryggingar   frá 2007    nr100    11 maí   eru mjög skír um það að Tryggingastofnun annast framkvæmd almannatrygginga samkvæmt lögum þessum að undanskilinni 39. gr.

  

Reglugerð nr. 460/16 júní 2003um styrki Tryggingastofnunar ríkisins vegna hjálpartækja,   og   REGLUGERР Nr 972  12 desember 2003,  ( er bara breyting á fyrri reglugerðinni),  eru settar fyrir  Tryggingastofnun ríkisins   til að starfa eftir og öll mál vegan þessara reglugerða þarf  TR   að höfða sjálf og í eigin nafni.

  

Þó svo að Landspítali-Háskólasjúkrahús…taki að sér,   með þjónustusamningi,   umsjón með tilteknum hjálpartækjum,  eða einhver innheimtustörf,   fyrir hönd TR   þá verður LH ekki annað en undir verktaki og bundið af lögum og reglum um TR.

  Ég tel að Lögfræðistofa Jóns Egilssonar f.h. Landspítala-Háskólasjúkrahúss,  geti því ekki staðið að málarekstri á grundvelli þessara tveggja tilgreindu reglugerða enda,  heldur beri TR að stefna vegan þessarra reglugerða.

Landspítali Háskólasjúkrahús getur ekki verið lögformlegur aðila að málum byggðum á þeim.

  Þetta kemur til viðbótar því sem ég hef tilgreint hér ofar, að breyting sú sem gerð var 12 desember 2003 (_REGLUGERР Nr 972_)   á fylgiskjali reglugerðar nr. 460/16 júní  er ekki í samræmi við reglugerðina sjálfa  né  lögin sem reglugerðin byggr á. (Lög um almannatryggingar  frá 2007    nr100    11 maí).  

Því tel ég að innheimtan eigi ekki lagastoð og beri að dæma ólöglega.

  

Ég vona að þetta mál fái efnismeðferð svo að úr þessu verði skorið.

  

Það er hægt að sjá úrskurð Ú R S K U R Ð U R  Héraðsdóms Reykjaness frá 14 júlí   2008   í málinu:

“Landspítali gegn Gunnari Svavarssyni   í héraðsdómsmálinu nr. E-2642/2007:   Stefnt vegan meintrar vangoldinnar leigu fyrir CPAP-öndunarvélar”,  á vefnum á

http://www.domstolar.is/domaleit/nanar/?ID=E200702642&Domur=3&type=2&Serial=1

 

Ég hvet ykkur til að skoða úrskurðinn.

  Í rökstuðningi sínum segir Jón Egilsson m.a.að:    “Öndunarvélar séu þannig úr garði gerðar að ekki sé unnt að nota þær án fylgihluta svo sem barka og grímu.”     

Ef þetta er rétt hjá Jóni lögmanni þá er ekki hægt að aðgreina vél og fylgihluti, og þá hlýtur þetta allt að vera flokkað sem vélin og ætti því að vera gjaldfrítt.  Það er ekki oft sem lögmenn færa hinum stefnda svona gullkorn

  

Í úrskurðinum segir dómarinn m.a. í niðurlagi:   “Í kafla stefnu um málsatvik og málsástæður er þó ekki vísað til neins samnings sem gæti verið grundvöllur leigunnar heldur er þar vísað til þess að meint leiga byggist á lagastoð.    Þó er ekki gerð grein fyrir lagastoðinni að öðru leyti en því að vísað er til reglugerðarákvæðis.    Þegar reglugerðarákvæðið er lesið er ljóst að það getur ekki verið lagastoð meintrar leigukröfu, enda er þar einungis greint frá gildissviði reglugerðarinnar”.

  

Úrskurðinn kvað upp Ingiríður Lúðvíksdóttir settur héraðsdómari Héraðsdómi Reykjaness.

  

Ég held að þetta segi allt sem segja þarf um málatilbúninginn í málinu gegn Gunnari Svavarssyni.

   

Ég vonast eftir efnismeðferð, í mínu máli,  svo að úr því verði skorið hvort gjaldtakan fyrir skiptanlega fylgihluti og rekstrarvörur fyrir CPAP-öndunarvélarnar ásamt þjónustu við þær, standist lög og reglugerðir.

  

Ég vonast eftir niðurstöðu í mínu máli sem fyrst og munum við þá greina frá niðurstöðunni hér.

   Kv.  Frímann Sigurnýasson